KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 9 września 2021

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

W gospodarce strefy euro etap mocnego wzrostu w ramach fazy ożywienia jest coraz bardziej zaawansowany. Przewiduje się, że do końca roku produkcja przekroczy poziom sprzed pandemii. Ponad 70% dorosłych Europejczyków w pełni się zaszczepiło i gospodarka została w większości odmrożona, dzięki czemu konsumenci mogą wydawać więcej pieniędzy, a firmy – zwiększać produkcję. Chociaż wzrost odporności społeczeństwa na koronawirusa oznacza, że skutki pandemii stały się mniej dotkliwe, to rozprzestrzenianie się wariantu delta może spowodować, że pełne otwarcie gospodarki jeszcze się opóźni. Przewiduje się, że obecny wzrost inflacji będzie w znacznym stopniu przejściowy, a bazowa presja cenowa narasta powoli. W naszych nowych projekcjach eksperckich perspektywy inflacji zrewidowano nieznacznie w górę, jednak przewiduje się, że w średnim okresie pozostanie ona znacznie poniżej docelowych 2%.

Od czerwca, kiedy dokonaliśmy poprzedniej oceny kwartalnej, warunki finansowania dla firm, gospodarstw domowych i sektora publicznego pozostają korzystne. Takie warunki są konieczne, żeby utrzymać ożywienie gospodarcze i zneutralizować niekorzystne oddziaływanie pandemii na inflację.

Na podstawie wspólnej oceny warunków finansowania i perspektyw inflacji Rada Prezesów uznała, że można utrzymać korzystne warunki finansowania przy tempie zakupów netto w ramach nadzwyczajnego programu skupu aktywów w czasie pandemii (PEPP) nieco niższym niż w ostatnich dwóch kwartałach.

Potwierdziliśmy także nasze inne środki, a mianowicie: poziom podstawowych stóp procentowych EBC i zapowiedź ich prawdopodobnego kształtowania się w przyszłości, zakupy w ramach programu skupu aktywów (APP), zasady reinwestowania oraz dłuższe operacje refinansujące; opisano to szczegółowo w komunikacie prasowym, który ukazał się dziś o godz. 13.45. Jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie nasze narzędzia, żeby sprawić, że inflacja ustabilizuje się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym przejdę do naszej oceny warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

W drugim kwartale gospodarka wzrosła o 2,2%, czyli bardziej, niż przewidywano. Wygląda na to, że w trzecim kwartale jej wzrost będzie mocny. Warunki do tego ożywienia stworzył udany przebieg akcji szczepień w Europie, który umożliwił odmrożenie znacznej części gospodarki.

Wraz ze znoszeniem obostrzeń ludzie wracają do sklepów i restauracji oraz ożywia się branża podróży i turystyki, co korzystnie wpływa na sektor usług. Sektor przetwórstwa przemysłowego notuje mocne wyniki, mimo że produkcję nadal hamują niedobory materiałów i sprzętu. Rozprzestrzenianie się wariantu delta na razie nie pociągnęło za sobą konieczności ponownego wprowadzenia lockdownów, ale może spowolnić ożywienie handlu światowego i opóźnić pełne otwarcie gospodarki.

Wydatki konsumpcyjne rosną, chociaż w obliczu rozwoju pandemii konsumenci zachowują pewną ostrożność. Także sytuacja na rynku pracy szybko się poprawia, co pozwala oczekiwać wzrostu dochodów i spożycia. Bezrobocie spada. Liczba osób objętych systemami ochrony miejsc pracy jest o ok. 28 mln niższa od szczytowej wartości z ubiegłego roku. Ożywienie popytu wewnętrznego i światowego napawa optymizmem przedsiębiorstwa, co sprzyja wzrostowi inwestycji.

Jednak szkody, które pandemia wywołała w gospodarce, wciąż nie zostały w pełni usunięte. Liczba zatrudnionych jest jeszcze o ponad 2 mln niższa niż przed pandemią, na czym cierpią zwłaszcza osoby młodsze i o niższych kwalifikacjach. Także liczba osób objętych systemami ochrony miejsc pracy ciągle jest znaczna.

Żeby pobudzić ożywienie, polityce pieniężnej nadal powinna towarzyszyć ambitna, ukierunkowana i skoordynowana polityka fiskalna. Zwłaszcza program Next Generation EU pomoże krajom strefy euro osiągnąć mocniejsze i bardziej równomierne ożywienie. Przyczyni się także do szybszej ekologizacji i cyfryzacji gospodarki, wesprze konieczne reformy strukturalne i podwyższy wzrost długookresowy.

Spodziewamy się, że w średnim okresie gospodarka mocno się ożywi. Według nowych projekcji naszych ekspertów roczna dynamika realnego PKB ma wynieść 5,0% w 2021, 4,6% w 2022 oraz 2,1% w 2023. W porównaniu z projekcjami eksperckimi z czerwca perspektywy wzrostu na 2021 się poprawiły, a na 2022 i 2023 pozostały zasadniczo bez zmian.

Inflacja

W sierpniu inflacja wzrosła do 3,0%. Przewidujemy, że jesienią jeszcze przyspieszy, ale w przyszłym roku spadnie. Ten przejściowy skok inflacji odzwierciedla głównie znaczny wzrost cen ropy notowany od połowy ubiegłego roku, cofnięcie tymczasowej obniżki podatku VAT w Niemczech, opóźnienie letnich wyprzedaży w 2020 oraz presję kosztową wynikającą z przejściowych niedoborów materiałowo-sprzętowych. W ciągu 2022 te czynniki powinny osłabnąć lub przestaną być uwzględnianie przy obliczaniu inflacji rok do roku.

Bazowa presja inflacyjna nieco się wzmocniła. Spodziewamy się, że wraz z dalszym ożywianiem się gospodarki oraz pod wpływem naszych środków polityki pieniężnej inflacja bazowa w średnim okresie wzrośnie. Ten wzrost ma być według przewidywań jedynie stopniowy, ponieważ powrót gospodarki do działania z pełną mocą jeszcze potrwa, w związku z czym płace powinny rosnąć jedynie nieznacznie. Wskaźniki długookresowych oczekiwań inflacyjnych znów poszły w górę, ale wciąż pozostają w pewnej odległości od naszego 2‑procentowego celu.

Według nowych projekcji eksperckich roczna inflacja ma wynieść 2,2% w 2021, 1,7% w 2022 oraz 1,5% w 2023, co oznacza rewizję w górę w porównaniu z projekcjami z czerwca. Inflacja z wyłączeniem cen energii i żywności według projekcji wyniesie średnio 1,3% w 2021, 1,4% w 2022 oraz 1,5% w 2023, czyli także więcej niż w projekcjach czerwcowych.

Ocena ryzyka

W naszej ocenie pro- i antywzrostowe czynniki ryzyka dla perspektyw gospodarczych ogólnie się równoważą. Aktywność gospodarcza może przekroczyć nasze oczekiwania, jeśli konsumenci poczują się pewniej i będą oszczędzać mniej, niż się obecnie przewiduje. Także szybsza poprawa sytuacji epidemicznej może sprawić, że ożywienie okaże się mocniejsze od obecnie spodziewanego. Z kolei jeśli zatory podażowe utrzymają się dłużej i przełożą na wyższe od spodziewanych podwyżki płac, presja cenowa może się stać bardziej długotrwała. Jednocześnie perspektywy gospodarcze mogą się pogorszyć w razie zaostrzenia się sytuacji epidemicznej, przez które opóźniłoby się dalsze odmrażanie gospodarki, lub jeśli niedobory podażowe potrwają dłużej, niż się obecnie oczekuje, co będzie hamować produkcję.

Warunki finansowe i monetarne

Ożywienie wzrostu gospodarczego i inflacji wciąż zależy od utrzymania korzystnych warunków finansowania dla wszystkich sektorów gospodarki. W lecie rynkowe stopy procentowe spadły, ale ostatnio odbiły. W sumie warunki finansowania podmiotów gospodarczych pozostają korzystne.

Oprocentowanie kredytów bankowych dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych jest na najniższych notowanych poziomach. Akcja kredytowa dla gospodarstw domowych kształtuje się stabilnie, zwłaszcza w przypadku kredytów mieszkaniowych. Wzrost akcji kredytowej dla firm jest nieco wolniejszy, co wynika głównie stąd, że firmy są wciąż dobrze dofinansowane, bo mocno się zapożyczyły podczas pierwszej fali pandemii. Są zasobne w środki pieniężne i coraz częściej zatrzymują zyski, co zmniejsza potrzebę sięgania do źródeł zewnętrznych. W przypadku większych przedsiębiorstw atrakcyjną alternatywą dla kredytów jest emisja obligacji. Zdrowe bilanse banków nadal gwarantują wystarczającą dostępność kredytów.

Jednak podczas pandemii wiele firm i gospodarstw domowych bardziej się zadłużyło, więc potencjalne pogorszenie się perspektyw gospodarczych może zagrozić ich sytuacji finansowej. To z kolei przełożyłoby się na pogorszenie jakości bilansów bankowych. Dlatego wciąż jest konieczne wsparcie ze strony polityki, żeby nie dopuścić do tego, że obciążenie bilansów i zaostrzanie warunków finansowania będą się nawzajem potęgowały.

Podsumowanie

Podsumowując: gospodarka strefy euro wyraźnie rośnie. Jednak tempo ożywienia nadal zależy od dalszego przebiegu pandemii i postępów akcji szczepień. Przewiduje się, że obserwowany obecnie wzrost inflacji okaże się w znacznym stopniu przejściowy, a bazowa presja cenowa będzie narastać jedynie stopniowo. Niewielka poprawa średniookresowych perspektyw inflacji oraz obecny poziom warunków finansowania pozwalają utrzymać obecne warunki finansowania przy nieco niższym tempie zakupów netto aktywów w ramach programu PEPP. Zastosowane przez nas środki, w tym przeformułowana zapowiedź dotycząca podstawowych stóp procentowych EBC, są kluczowe, żeby pomóc gospodarce wejść na ścieżkę trwałego ożywienia i żeby ostatecznie doprowadzić inflację do docelowego poziomu 2%.

Teraz chętnie odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.